Noordzeekanaalgebied

TenneT-projectleider Levi Kulhan over hoogspanningsstation A9 Zuid: ‘Over tien jaar kan stroom uitvallen als er geen netverzwaring komt’

Het stroomnet in Noord-Holland is vol en daarmee dreigt de energietransitie in het Noordzeekanaalgebied in de knel te komen. Om de Amsterdamse haven en de omliggende regio toch van voldoende elektriciteit te blijven voorzien, wil TenneT een nieuw hoogspanningsstation bouwen in de Houtrakpolder. Levi Kulhan buigt zich als projectleider over de vraag hoe dit station eruit komt te zien en waar het komt te staan.

Om de klimaatdoelen te halen, gebruiken we steeds meer stroom in plaats van fossiele brandstoffen. Daarom produceren we ook steeds meer stroom met bijvoorbeeld windmolens en zonneparken. Maar de toename van het stroomgebruik zorgt ook voor een vol stroomnet; ook wel netcongestie genoemd. De vraag naar stroom zal volgens TenneT de komende tien jaar zelfs verdubbelen.

“Er bestaat een kans dat over tien jaar de stroom uitvalt als er geen netverzwaring komt”, begint Kulhan stellig. “Grootverbruikers die een stroomaansluiting willen, zoals bedrijven, datacenters, supermarkten en zwembaden, staan zeker de komende tien jaar op een wachtlijst.”

Netbeheerder TenneT investeert daarom in de uitbreiding van het Noord-Hollandse net, door een 380.000 volt hoogspanningsstation te bouwen in de Houtrakpolder, de zogenoemde A9 Zuid. Het station komt, zoals de naam al doet vermoeden, ergens tussen Beverwijk en Vijfhuizen, ten zuiden van het Noordzeekanaal in de buurt van de snelweg A9. Met een oppervlakte van 37 voetbalvelden en twee hoogspanningskabels moet het hoogspanningsstation het overvolle stroomnetwerk in de omgeving ontlasten.

Onder hoogspanning

Waar het station precies in de Houtrakpolder komt te staan, is dus nog niet bekend. Wel zijn er inmiddels een aantal plekken als bouwlocatie aangewezen, die zijn gedeeld met omwonenden, ondernemers, de provincie, gemeenten, het waterschap en natuurbeheerders. Daarnaast onderzoekt het Programma Verbindingen Aanlanding Wind Op Zee (VAWOZ) van het ministerie van Klimaat en Groene Groei of en waar het mogelijk is om windenergie van zee in de toekomst aan te sluiten op het nieuwe hoogspanningsstation.

“Nadat de voorkeurslocatie is bepaald, gaan we verder met het ontwerp en het uitvoeren van veld- en bodemonderzoeken. Als alles meezit, starten we in 2028 met de bouw en wordt het station in 2031 opgeleverd.”

Overzichtsfoto van de Houtrakpolder en de Amsterdamse haven vanaf het Groene Schip. Foto Joanne de Lijster.

Tegelijkertijd staat de bouw van het station onder hoogspanning. Er is weerstand vanuit de samenleving vanwege de impact op het landschap, de leefomgeving en zorgen op de gezondheid. Daarnaast pleit de gemeente Haarlemmermeer voor een inpassing in de Amsterdamse haven in plaats van de Houtrakpolder. De polder moet zijn open karakter behouden en beschikbaar blijven voor waterberging en recreatie.

Transparantie en samenwerking

“Het nieuwe hoogspanningsstation heeft impact op de omgeving”, weet ook Kulhan. “Het is niet gek dat er weerstand ontstaat. Om de grootste zorgen weg te nemen, zijn we als landelijk netbeheerder van dit hoogspanningsnetwerk, samen met het Ministerie voor Klimaat en Groene Groei, al in een vroeg stadium in gesprek gegaan met inwoners, bedrijven, grondeigenaren, lokale overheden, belangenorganisaties en andere betrokkenen.”

Zo werd er vorig jaar november een eerste informatieavond georganiseerd, waarin de plannen werden gepresenteerd aan omwonenden en belanghebbenden. “Aanwezigen kregen de kans om actief mee te denken en hun stem te laten horen. Transparantie en samenwerking staan voorop in het creëren van een duurzame toekomst. De energievoorziening moet niet alleen toekomstbestendig zijn, maar ook met oog voor de wensen en zorgen van de omgeving.”

Open karakter Houtrakpolder

De aangedragen ideeën en suggesties worden de komende tijd verder onderzocht, waarna er samen met de provincie Noord-Holland een besluit wordt genomen over de definitieve plek van het station en hoe de verbinding gaat lopen. De landschappelijke inpassing wordt vervolgens in samenwerking met provincies, gemeenten en waterschappen opgepakt vanuit het programma NOVEX. Dit programma geeft regie aan de te leggen puzzel en is volgens Kulhan leidend in het behoud van het open karakter van de Houtrakpolder.

“Het open karakter kun je behouden door het station aan de rand van de Houtrak te plaatsen, tegen het havengebied aan, in plaats van midden in de polder. Door met elkaar in gesprek te gaan, kijken we naar de best mogelijke manier van landschappelijke inpassing. Een duurzame toekomst bouw je namelijk met elkaar en voor elkaar.”

Over het hoogspanningsstation A9 Zuid maakten we een tweeluik. Lees ook het interview met Roon van Maanen, Hoofd Energy & Circular Industry, van Port of Amsterdam.

De persoonlijke verhalen zijn opgehaald door Jiska Kroon.

Meer informatie

Hoogspanningsstation A9 Zuid