Levensmiddelenproducent Bunge bouwt een nieuwe, duurzame fabriek op bedrijventerrein HoogTij in Westzaan. Het slaan van de eerste paal begin december was ook direct de grootste mijlpaal van Marcel Henneman afgelopen jaar, die als managing director commercieel verantwoordelijk is voor de nieuwe locatie. Hoe efficiënt en duurzaam wordt deze raffinaderij op Hoogtij? En waar is Henneman nog meer trots op?
Een waterig ochtendzonnetje laat zich eind december voorzichtig zien boven het bedrijventerrein aan het Noordzeekanaal. Zo’n vijftig bouwvakkers zijn al voor dag en dauw druk in de weer op het 20 hectare tellende nieuwe Bungeterrein op HoogTij. Op vier palen met een hoogte van veertig meter, een kerstboom, aantal bouwketen en -machines na is er nog niet veel te zien, maar in 2025 moet de eerste druppel olie door de nieuwe fabriek stromen.
“Pas op voor de waterplassen”, waarschuwt Henneman tijdens een rondleiding over het terrein. “Door de enorme regenval afgelopen tijd konden we hier zwemmen”, grapt de managing director, die een tegenslag vooral als een leerproces ziet. “Via bassins hebben we het water opgevangen en weggepompt. De bouw van onze nieuwe fabriek, waar zoveel specialisaties samenkomen, is een immens project. Je kunt je nog zo goed voorbereiden, we hebben niet overal invloed op. En zeker niet op het weer.”
Marcel Henneman, Managing Director Refining Business EMEA, Bunge. Foto Joanne de Lijster.
Netcongestie
Eind 2025 moet de nieuwe raffinaderij operationeel zijn. Het wordt volgens Henneman een fabriek met de laatste technologische standaarden, waardoor er veertig procent minder energie wordt verbruikt. Zo worden er multiboilers geïnstalleerd, waardoor gas in de toekomst kan worden vervangen door vloeibare biomassa, waterstof en elektriciteit. Al laat dat laatste vanwege netcongestie wat langer op zich wachten. Er wordt gestart met een combinatie van gas en biomassa uit eigen reststromen. Dit wordt later uitgebreid met waterstof of elektriciteit, mogelijk gecombineerd. “Ambities die we met de huidige fabriek in Wormerveer, te midden van een woonwijk, niet konden realiseren.”
Het nieuwe Bungeterrein aan het Noordzeekanaal ligt naast een containerterminal, waardoor de variatie in en hoeveelheid van productie kan worden verhoogd. Schepen kunnen namelijk direct laden en lossen. “Dit scheelt transportbeweging. Ook produceren we straks tot veertig procent minder afvalwater, geluid en geur”, vervolgt Henneman. Bunge, dat zich bezighoudt met de productie van speciale vetten voor met name de levensmiddelenindustrie, verwacht in 2030 een CO2-reductie van negentig procent te hebben.
Windmolen De Engel
De eerste paal van de nieuwe fabriek werd in het bijzijn van de commissaris van de Koning in de provincie Noord-Holland, Arthur van Dijk, en burgemeester Jan Hamming op 7 december geslagen. “Hier werkten we al drie jaar naartoe”, zegt Henneman trots. De twee huidige Bungefabrieken worden gefaseerd samengevoegd. De raffinaderij in de Rotterdamse haven is verkocht aan Neste en zal in 2025 als eerste verhuizen. De productielocatie in Wormerveer maakt plaats voor woningbouw en volgt later.
“Met onze huidige kennis kunnen we in de nieuwe fabriek een breder en innovatiever productportfolio van duurzame plantaardige oliën en vetten aanbieden, dat beter aansluit bij de toekomstige marktvraag.”
Die kennis gaat terug naar 1632, toen er voor de windmolen De Engel in Wormerveer per windbrief een vergunning werd verleend om lijnolie te slaan met wind. Het produceren en verwerken van oliën en vetten wordt in 1891, wanneer het bedrijf start als Crok & Laan (later Loders Croklaan), voortgezet. In 2018 wordt het overgenomen door Amerikaanse grondstoffenhandelaar Bunge. “Door ons op HoogTij te vestigen, houden we onze kennis in Zaanstad. Al brengt de sluiting van de fabriek in Wormerveer natuurlijk wel emoties met zich mee. Tegelijkertijd krijgen we ook veel enthousiaste reacties, juist omdat de nieuwe fabriek volgens de laatste maatstaven wordt ontworpen. We bouwen aan een duurzame toekomst.”
Moeras aan regels
Hoge energieprijzen, gascrisis en netcongestie: hoe behaal je als bedrijf toch de klimaatdoelen? “Deze puzzelstukjes hebben een aantal van onze duurzame projecten juist versneld”, stelt Henneman. “We investeerden bijvoorbeeld al in zonnepanelen, maar door de hoge energieprijzen werd het alleen maar aantrekkelijker om dit op grotere schaal te doen.”
Netcongestie bleek een uitdagender vraagstuk. “Toen we hadden besloten om naar HoogTij te verhuizen, hoorden we dat elektriciteit pas in 2027 beschikbaar was. We hebben in goed overleg met de gemeente Zaanstad en de Amsterdamse haven, beide eigenaar van HoogTij, maar ook met de provincie Noord-Holland naar de mogelijke oplossingen gekeken. De gemeente is uiteindelijk akkoord gegaan om hier toch gas aan te leggen als overbrugging.”
Hij vervolgt: “Maar als we met elkaar van het gas af willen, dan moet de stap naar waterstof een keer worden gezet. De coördinatie voor de aanleg van een waterstofnetwerk mist nog. De overheid mag hierin een actievere rol nemen. De aanleg van leidingen is – denk ik - niet het probleem, maar de goedkeuring laat op zich wachten door het moeras aan regels in Nederland. Wij houden ondertussen de discussie gaande, onder andere met de Amsterdamse haven. We moeten goed met elkaar in gesprek blijven. Gelukkig ziet iedereen het belang ervan in.”
Goede gesprekken worden ook gevoerd met de overige bedrijven op HoogTij. Zo bekijkt Bunge de mogelijkheid om zich aan te sluiten op het zonnepark van logistiek dienstverlener Fiege. “Het is fijn als je met elkaar de krachten kunt bundelen in de energietransitie. We zijn ook in gesprek om stroom op te wekken via de aanwezige windmolens op HoogTij. Onze oorsprong ligt bij een oliemolen, door gebruik te maken van windenergie zou het cirkeltje rond zijn”, besluit Henneman.
Bunge
Bunge is producent en toeleverancier van plantaardige oliën en vetten voor de (inter)nationale voedingsmiddelenindustrie. Deze plantaardige oliën en vetten - waaronder zonnebloem-, palm- en kokosolie - worden in de fabrieken schoongemaakt, gefilterd (geraffineerd) en verwerkt tot verschillende ingrediënten: van melkvetvervangers, maaltijdonderdelen en zuigelingenvoeding tot producten voor de (banket)bakkerij.
Het persoonlijke verhaal van Marcel Henneman is opgehaald door Jiska Kroon. De foto’s zijn gemaakt door Joanne de Lijster.
- Vorige
Overzicht
Volgende