Een van de partijen die belang heeft bij de komst van de Energiehaven IJmond is Ecowende; windparkontwikkelaar van een ecologisch windpark op zo’n 53 kilometer van de Nederlandse kust, ter hoogte van IJmuiden. Aan het woord Tjalling de Bruin, directeur van Ecowende. “Het is in het belang van de energiezekerheid, -transitie en ambitie dat de Energiehaven er komt.”
Ecowende, een samenwerking tussen Shell, Chubu en Eneco, moet het meest ecologische windpark ter wereld worden, waarmee – met een operationeel vermogen van circa 760 megawatt – vanaf 2026 ongeveer drie procent van de huidige Nederlandse elektriciteitsvraag wordt vergroend.
Impressie van het windpark Hollandse kust west. Visual van Ecowende.
De bouw is inmiddels gestart. De schepen die het materiaal aan- en afvoeren, varen momenteel nog naar de haven van Rotterdam en de Eemshaven. En dat is een behoorlijke afstand vanaf het te realiseren Windpark Hollandse Kust West, vindt ook De Bruin. “Hoe dichter we de bouw, assemblage en het onderhoud van het windpark bij een installatiehaven kunnen doen, hoe duurzamer.”
Ook De Bruin onderstreept daarom het belang van de Energiehaven IJmond. “Als de overheid de gigantische ambitie van 21 gigawatt aan windenergie op zee in 2032 wil waarmaken, dan moet dit worden gefaciliteerd. Het is in het belang van de energiezekerheid, -transitie en ambitie dat de Energiehaven er komt. Niet alleen voor Nederland, ook voor omliggende landen die er gebruik van willen maken.”
Windmolens steeds groter
Om meer vermogen op te kunnen wekken tegen lagere kosten, worden windturbines steeds hoger en de installatieschepen een stuk groter. Waren de eerste turbines op land rond de 70 meter hoog, tegenwoordig zijn deze op zee 230 meter. In China doen ze er nog een schepje bovenop. Daar worden windturbines op zee gebouwd van 260 meter hoog en zijn ze bezig met de ontwikkeling van turbines van 280 tot 300 meter. The bigger, the better, als het om lagere kosten en meer elektriciteitsproductie van windturbines gaat.
“Door de steeds groter wordende windturbines, worden er andere eisen gesteld aan havencapaciteit”, vervolgt De Bruin. “De onderdelen zijn gigantisch. Een gondel – het generatiehuis bovenin de windturbine – weegt bijvoorbeeld 700 ton. De huidige Europese installatiehavens kunnen de bouw, assemblage en onderhoud van nieuwe windparken op zee niet voldoende aan. De Energiehaven helpt om dit capaciteitstekort op te vangen.”
Personeelstekort
Naast capaciteitsproblemen voor de bouw en onderhoud van het windpark, vormt ook het personeelstekort een uitdaging, volgens De Bruin. “We vissen als werkgevers in de technische sector in dezelfde vijver om geschikt personeel te vinden. Dat zal de komende jaren alleen maar toenemen.”
Volgens De Bruin zijn er meer technisch geschoolde mensen nodig om de uitrol van wind op zee in Nederland te realiseren en zo de ambitie van duurzame energievoorziening waar te maken. “Daarom gaat Ecowende samen met partners langs lagere, middelbare en beroepsscholen om bewustwording te creëren en interesse voor natuur en technologie vanaf jonge leeftijd aan te wakkeren.”
In harmonie met de natuur
Een andere voorwaarde – en misschien wel de belangrijkste - voor Ecowende om de ambitie van duurzame energievoorziening waar te maken, is het leveren van een positieve bijdrage aan de biodiversiteit. Ecologie is volgens De Bruin dan ook leidend in het ontwerp en de bouw van het windpark, met zo min mogelijk impact op de vogels, vleermuizen en de onderwaterwereld. Ecowende moet het meest ecologische windpark ter wereld worden.
Bruinvissen in de Noordzee. Foto van Waardenburg Ecology.
Een windpark ‘in harmonie met de natuur’ dus, maar is dat wel mogelijk? Als het aan de directeur van Ecowende ligt, wel. “Er zullen steeds meer windparken op zee komen om de energietransitie te laten slagen. Dan kunnen we er met elkaar maar beter voor zorgen dat deze windparken zo ecologisch mogelijk worden gebouwd.” Ecowende en partners trekken hierin samen op met onder andere Zeehaven IJmuiden, TenneT, Rijkswaterstaat en de gemeente Velsen.
Eco-innovaties
Hoe Ecowende het meest ecologische windpark ter wereld moet worden? De Bruin: “Door het toepassen van eco-innovaties, zoals het in de zeebodem vibreren van de fundatiepalen van de windturbines, in plaats van heien. Dit vermindert het geluid en daarmee de hinder voor het onderwaterleven aanzienlijk. Vooral de bruinvis is gevoelig voor geluidsverstoring, wat zelfs kan leiden tot gedragsverandering. Bij 75 procent van de turbines wordt een hogere ashoogte toegepast, waardoor de tiplaagte met 10 meter wordt verhoogd en daarmee de kans op (fatale) botsingen met vogels, zoals grote mantelmeeuwen, wordt verkleind.”
Bij een aantal turbines wordt een vogelafschriksysteem ingezet dat geluid gebruikt om vogels op afstand te houden en er wordt locatiespecifieke stilstand toegepast voor trekvogels. Ook wordt er getest met een afschriksysteem voor vleermuizen en vogels, zodat de turbines zo min mogelijk stil hoeven te staan.
Vogelafschriksysteem dat vogels met geluid op afstand houdt. Visual van Ecowende.
Proeftuin
De Bruin: “We gebruiken verschillende monitoringtechnieken boven en onder water, zoals microfoons, camera’s, sensoren en radars, om de effectiviteit van onze eco-innovaties vast te kunnen stellen. Zo meten we met 14 zogenaamde passief akoestische monitoring (PAM) stations de aanwezigheid van bruinvissen in ons windpark en onderzoeken we het effect van onderwatergeluid. Alleen zo ontdekken we of ons doel om een ‘netto positieve impact’ op de natuur te hebben, haalbaar is. Deze uitkomsten delen we met de industrie. We willen daarmee ook een blauwdruk vormen voor toekomstige windparken. We zijn pas succesvol als andere windparkontwikkelaars onze learnings overnemen.”
Installatie van een van de veertien PAM-stations op zee. Foto van Ecowende.
Ecowende wordt dan ook gezien als één van de grootste offshore fieldlabs ter wereld. “Onze proeftuin genereert kennis en vergroot hopelijk het begrip en draagvlak voor offshore windenergie in Nederland en daarbuiten. We betrekken wetenschappers, beleidsmakers, natuurorganisaties en het bredere publiek bij onze monitoring- en onderzoeksprogramma’s. Bouwen aan de toekomst doen we samen, in harmonie met de natuur”, besluit De Bruin.
Over de Energiehaven IJmond maakten we een tweeluik. Lees ook het persoonlijke verhaal van Manon Raats, omgevingsmanager van het project Energiehaven IJmond.
De persoonlijke verhalen zijn opgehaald door Jiska Kroon.
Meer informatie
- Vorige
Overzicht
Volgende