Dorine Bosman ruilde Shell in voor de energietransitie in de Amsterdamse haven en het Noordzeekanaalgebied. Als lid van de driekoppige directie bij Port of Amsterdam heeft ze sinds 2021 een belangrijke rol in de versterking van Amsterdam als duurzame Europese zeehaven. Welke stappen heeft Bosman gezet op het gebied van duurzame energiebronnen en -infrastructuur? En welke thema’s worden dit jaar belangrijk volgens haar?
Netcongestie, beperkte havencapaciteit om wind op zee mogelijk te maken, maar ook een tekort aan personeel om de verduurzaming in het gebied te realiseren: de energietransitie in de Amsterdamse haven en het Noordzeekanaalgebied is een complexe puzzel en vraagt om een lange adem. Maar vooral ook om constructief samenwerken. Want nergens komen zoveel verschillende belangen samen in een relatief klein gebied als het Noordzeekanaalgebied.
Die samenwerking vraagt volgens Bosman om meer vrouwelijke eigenschappen. Zoals verbinding zoeken met elkaar. En het flexibel kunnen aanpassen aan de soms constant veranderende werkelijkheid. “Ik wil niet generaliseren, maar over het algemeen hebben mannen en vrouwen een andere manier van leidinggeven en samenwerken”, stelt Bosman. Als enige vrouw in een klas van tachtig mannen tijdens haar studie Mijnbouwkunde aan de Technische Universiteit Delft leert ze de ‘taal van mannen’ spreken. Handig, in een technische en logistieke sector als een haven waar veel mannen werkzaam zijn.
“Mannen beginnen vaak ergens aan zonder dat ze al te veel leeuwen en beren op de weg zien. De keerzijde is dat als deze leeuwen en beren er zijn, zij dan minder de samenwerking zoeken omdat zij wat competitiever zijn. Vrouwen kunnen over het algemeen hun trots makkelijker aan de kant zetten. Een hele belangrijke eigenschap als je de verschillende opgaven rond de energietransitie met elkaar wilt realiseren. Uiteindelijk moet je gezamenlijk aan één doel werken: een duurzame toekomst van het Noordzeekanaalgebied. Om die puzzel te leggen, moet je je ego op de keukentafel laten liggen”, onderstreept Bosman.
Dorine Bosman, Chief Investment Officer (CIO) van Port of Amsterdam. Foto Joanne de Lijster.
Welke opgaven komen er allemaal samen in het Noordzeekanaalgebied?
“Het Noordzeekanaalgebied is de komende decennia van nationaal belang voor het realiseren van verschillende opgaven. Denk aan de energietransitie, circulaire economie, woningbouw, sterke haven- en industriegebieden én een gezondere leefomgeving. Maar ook klimaatadaptatie, versterking van landschap en ecologie. De Amsterdamse haven heeft een hele belangrijke rol binnen het Noordzeekanaalgebied.”
Wat is die rol volgens jou?
“De Noordzee is dankzij de windparken en toekomstige waterstoffabrieken de groene energiemotor van Nederland. De Amsterdamse haven is de batterij van het Noordzeekanaalgebied. Hier komen handel, productie en logistiek samen. Er is een directe verbinding met Schiphol, voor het vervoer van kerosine voor de vliegtuigen. De haven verbindt ons bovendien met andere landen. Ook zijn we een banenmotor: er zijn ruim 82.000 mensen werkzaam bij verschillende bedrijven. Er is hier veel kennis in huis. Met elkaar zijn we in transitie om van een energiehaven op fossiele basis naar een duurzame energiehaven te gaan.”
Wat heb je nodig om de energietransitie en de circulaire activiteiten in de haven en het Noordzeekanaalgebied te versnellen?
“Allereerst moeten we meer mensen voor technische beroepen interesseren. We hebben bijvoorbeeld onderzoekers nodig die de waterstoftechniek verder ontwikkelen. Maar ook mensen die weten hoe de buizen vervolgens de grond in moeten gaan. En mensen die de weg weten te vinden richting de politieke besluitvorming. Naast slimme koppen en handige handen, hebben we hulp nodig hoe we het beste kunnen investeren. Daadkracht is ook belangrijk: we weten allemaal dat we in beweging moeten komen voor de energietransitie, maar samen moeten we elke keer weer de eerste stap zetten. Tot slot moeten we werken aan een gezamenlijk draagvlak. Gelukkig worden steeds meer mensen zich bewust van het belang van duurzaamheid. Hoe meer dit bewustzijn met elkaar wordt gedragen, hoe sneller de energietransitie slaagt. Het zorgt niet alleen voor goede banen, schone lucht en lokale energie, we worden ook minder afhankelijk van het buitenland als we lokaal energie opwekken.”
Wat is de rol van de overheid hierin?
“De Nederlandse regering heeft nieuwe regels rondom het tenderproces van windparken op zee: een procedure waarvoor partijen zich kunnen inschrijven die geïnteresseerd zijn in de aanleg, financiering, exploitatie of verkoop van de geproduceerde energie. Het meest geschikte voorstel wint. Door voorinvesteringen in vergunningen en de aansluiting van het netwerk, zijn belangrijke risico’s voor de ontwikkelaars geborgd en de parken snel aangelegd. Dit is bij buurlanden niet altijd het geval. Aangezien de capaciteit van havens een beperkende factor is in heel West-Europa, is het van belang dat ook hier voorinvesteringen worden gedaan. Zo kunnen we het tempo houden in de energietransitie en onze gezamenlijke ambitie waarmaken.”
Je zegt ‘samen moeten we de eerste stap zetten in de energietransitie’. Op welke eerste stap(pen) ben je trots sinds je bent gestart bij de Amsterdamse haven?
“We hebben behoorlijk wat stappen gezet in de realisatie van de Energiehaven in IJmuiden, daar ben ik trots op. Ook zijn we, samen met Liander en andere partijen, druk met het ontwikkelen van een lokaal waterstofnetwerk. Hierdoor zijn we straks minder afhankelijk van fossiele brandstoffen. We weten elkaar steeds beter te vinden in de samenwerking om de energietransitie mogelijk te maken. Daarover gesproken: ik ben ook trots dat we inmiddels met verschillende bedrijven in de Amsterdamse haven bekijken hoe we de bestaande capaciteit op het elektriciteitsnetwerk beter kunnen benutten. Zo helpen we elkaar, nu het elektriciteitsnetwerk overbelast is.”
Wat betekent netcongestie voor de Amsterdamse haven?
“We hebben elektriciteit nodig om waterstof te maken, om te stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen en van het gas af te gaan. Een tekort aan elektriciteit zorgt dan ook voor een vertraging van de energietransitie. Dat is balen. Ik hoop dat Nederlanders steeds bewuster omgaan met energie. Dat geldt ook voor alle mensen die in de haven werken.”
Hoe kan de haven bijdragen aan thema’s als de regeneratieve economie en brede welvaart?
“Door met elkaar te besparen op energie, dragen we bij aan een beter milieu. Als haven proberen we daarnaast zoveel mogelijk grond en elektra beschikbaar te stellen voor bedrijven die circulair willen opereren. En we brengen verschillende partijen bij elkaar die met elkaar in gesprek gaan over duurzaamheid. We proberen als haven een voorbeeld te zijn. Bijvoorbeeld door onze patrouillevaartuigen volledig op biodiesel te laten varen. Ook bouwen we momenteel een schip dat volledig op waterstofkorrels gaat varen.”
Hoe zou je het uitfaseren van fossiele brandstoffen kunnen versnellen?
“Het alternatief voor fossiele brandstoffen moet economisch aantrekkelijk worden gemaakt. Er staat op ons terrein een bedrijf dat zo hoogwaardig circulair plastic kan scheiden, dat je er voedsel van kan verpakken. Helaas is het nieuw produceren van plastic goedkoper dan het te recyclen, vanwege de lage olieprijs. Ook staat er nog steeds geen boete op wegwerpplastic. Hierdoor worden dit soort initiatieven weggeconcurreerd.”
Welke thema’s worden dit jaar belangrijk?
“Schaarste: zowel qua ruimte als technisch personeel om de energietransitie mogelijk te maken. Vooral vrouwen kiezen nog steeds voor andere functies. Met het beschikbare personeel spelen we elke dag SimCity, een videospel rondom stedelijke ontwikkeling. Er komen zoveel belangen samen in een relatief klein gebied als het Noordzeekanaalgebied. Een ander project waar ik dit jaar druk mee ben, is de Energiehaven die in IJmuiden gebouwd gaat worden. We zijn nu druk met de ontwerpfase. Met een beetje geluk hakken we deze zomer de knoop door en weten we hoe de Energiehaven eruit komt te zien.”
Wat betekent de aanleg van deze Energiehaven voor de Amsterdamse haven?
“Om de Nederlandse klimaatdoelen te halen, moet er in 2030 21 gigawatt aan windparken op zee gebouwd zijn. De Energiehaven in IJmuiden wordt een belangrijke uitvalsbasis voor de aanleg en onderhoud van nieuwe windparken. De Amsterdamse haven werkt hiervoor samen met allerlei partijen. We hopen eind 2027 operationeel te zijn en hebben dus nog drie jaar om de haven te realiseren. Als dit lukt, zijn we een voorbeeld voor andere landen die dezelfde, grote ambities als Nederland hebben.”
Terug naar het personeelstekort. Hoe kunnen er meer mensen enthousiast worden gemaakt voor technische functies?
“Steeds meer bedrijven in de Amsterdamse haven zien de urgentie om de juiste mensen te vinden, wij ondersteunen ze hierbij. We hebben bijvoorbeeld de Zeehavendagen Amsterdam en nodigen regelmatig scholen uit om jongeren enthousiast te maken voor een studie en loopbaan binnen de techniek. De haven is een fantastische plek om te werken. Er is ontzettend veel werkgelegenheid, binnen verschillend opleidingsniveau. En je bent niet altijd gebonden aan een vaste werktijd en locatie. Fijn voor een goede werk-privé balans.”
Tot slot: verwacht je dat het huidige politieke bestuur een rem zet op de energietransitie?
“Of de grote PVV-winst tijdens de laatste Tweede Kamerverkiezingen een rem op de energietransitie zet, dat zal de tijd leren. Je kunt als partij weinig met duurzaamheid hebben, maar je hebt je wel te houden aan wet- en regelgeving op dit vlak. De wetenschap onderstreept steeds vaker dat we de aarde uitputten. Dit besef wordt steeds groter, ongeacht iemands politieke voorkeur. De energietransitie gaat niet alleen over het klimaat, maar ook over werkgelegenheid en de leefbaarheid van de samenleving. Wij blijven werken aan een toekomstbestendige haven en daarmee een duurzame samenleving. En met ons vele anderen.”
Het persoonlijke verhaal van Dorine Bosman is opgehaald door Jiska Kroon.
- Vorige
Overzicht
Volgende